Chọn vua Lý Thái Tông hay chọn ai?

 “Khi trở thành Hoàng đế, ông thân oan, đặt luật, trị quốc thân dân, đưa đất nước bước vào thời kỳ hoàng kim, thái bình, thịnh trị và trở thành tấm gương bảo vệ công lý tiêu biểu nhất trong thời đại quân chủ Việt Nam.

Vua Lý Thái Tông đã Ban hành bộ “Hình thư” - Bộ luật chính thức thành văn đầu tiên trong lịch sử Việt Nam, khai mở nền pháp luật thân dân Đại Việt. Xây dựng xã hội thượng tôn pháp luật, thiết lập và thi hành chế độ xét xử theo pháp luật, đưa hoạt động xét xử trong cả nước vào khuôn phép, sòng phẳng, rõ ràng; góp phần đưa xã hội phát triển ổn định, công bằng và văn minh.

Ông cũng trực tiếp xét xử nhiều vụ án nổi tiếng với tấm lòng bao dung, nhân từ của vị Hoàng đế rất mực thương yêu dân. Ông cho đúc chuông lớn đặt ngay trước cửa chính điện Thiên An để người dân trong nước nếu có oan ức, thì đến đánh chuông bày tỏ nỗi oan lên Hoàng đế để được thấu xét”.

Trên đây là đoạn thuyết minh của Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao về lý do chọn vua Lý Thái Tông là biểu tượng của Công lý và hoạt động xét xử trong lịch sử Việt Nam. Đoạn thuyết minh này được Báo Sài Gòn Giải Phóng dẫn lại, theo đó, việc chọn đã chốt, nhiệm vụ tới đây của các quan chức tòa án là lựa chọn mẫu tượng vua để đặt tại các sân tòa.

Cái việc tôn vinh sự thượng tôn pháp luật (Công lý) tôi tưởng phải Hiến pháp hay một kỳ họp Quốc hội nào đó quyết thì hóa ra lại được trao cho một ngành.

Như vậy, tinh thần, đạo đức của Lê Thái Tông chính là tinh thần, đạo đức của riêng ngành Tòa án?. Các ngành Công an, Viện Kiểm sát… sẽ có những tượng đài khác nếu muốn?

Thứ hai, dù Việt Nam từng có tiền lệ khi đặt Trần Quốc Tuấn là thánh tổ Hải Quân, Chu Văn An là thầy giáo muôn đời, mẫu mực ngành y là Hải Thượng Lãn Ông… nhưng việc đưa một nhân vật cụ thể lên tầm giá trị phổ quát của nhân loại như Lý Thái Tông (Công lý) thì e sự tưởng tượng đã vượt giới hạn.

Thế giới có tượng đài thần Tự do, thần Tình yêu… và đó là những “vị thần”, những biểu tượng để loài người tôn vinh, ước mơ, phấn đấu để các giá trị tự do, tình yêu…. phát triển, lan tỏa. Còn những con người có thật thì không nên được chọn làm một tiêu chuẩn, bởi “tiêu chuẩn” phải được dự tính trường tồn hàng trăm hàng ngàn năm sau.

Lý Thái Tông sống ở hình thái kinh tế xã hội Phong kiến. Ông vua ấy dẫu có những đóng góp về luật pháp như ngành tòa án hiện nay tôn vinh thì ông ấy dù gì cũng là một người đặt nền móng luật lệ cai trị chưa mẫu mực. Lý do là đến đời vua con, vua cháu, vua chắt thì cái nền móng ấy hỏng, phải nhường lại cho thời đại nhà Trần và những triều đình tiếp theo.

Nên, nếu có cuộc tuyển chọn biểu tượng công lý lại, tôi nghĩ tôi và những bạn sống ở ngày hôm nay đủ tiêu chuẩn làm ứng viên hơn vua Lý.

Bởi, ít nhất tôi và các bạn được sinh ra, lớn lên, học tập, tu dưỡng, tư duy trong môi trường Xã hội Chủ nghĩa.

Trần Tuấn

Tại sao gọi 'mùa dịch'?

 Xét về y học hiện đại nói riêng và sự tiến bộ xã hội nói chung, “quái thai” là một thuật ngữ khá tiêu cực, chỉ một thứ sản phẩm không bình thường.

Tuy nhiên, nếu cặn kẽ chẻ câu chữ thì “quái thai” là cái thai quái lạ, độc đáo. Có thể từ đó sinh ra những cá nhân hoặc phi thường, xuất chúng hoặc đần độn, bệnh hoạn...

Với việc đinh ninh Lạc Long Quân và Âu Cơ là Quốc tổ, người Việt đã gián tiếp thừa nhận mình được sinh ra bởi một quy trình ngược tự nhiên (câu chuyện trăm trứng).

Và sự lạ lùng đó nhấn thêm một yếu tố kỳ quặc nữa khi Tổ phụ và Tổ mẫu vì đại nghiệp mà gác bỏ tình riêng, để cho 50 trẻ bơ vơ cha và nửa còn lại thiếu tình thương mẹ.

Những sản phẩm của bào thai khác thường ấy về sau lập nên 2 nhà nước Văn Lang và Âu lạc trước khi chìm đắm trong đêm trường ngàn năm Bắc thuộc.

Đến khi sắp kết thúc Thiên niên kỷ thứ nhất, một phụ nữ vùng quê chiêm trũng (Tràng An, Hoa Lư, Ninh Bình bây giờ) trong lúc đi trên đường vắng đã gặp một con rái cá. Con vật này chặn đường, lao tới, chộp lấy, vật xuống, đè lên… rồi cưỡng hiếp bà.

Sau lần nhục nhã ấy, bà về mang thai rồi sinh ra vị vua đầu tiên của Đại Việt: Đinh Bộ Lĩnh, tức Đinh Tiên Hoàng, người đặt nền móng cho các triều đại sau phang bươu đầu, nát giáp các đại thế lực phương Bắc.

Chuyện trăm trứng và chuyện vua Đinh là hai trong số rất nhiều điều phản ánh sức tưởng tượng phi thường của cha ông ta. Nó cho thấy nếu được cộng đồng tin, thấm thía rằng đó là cách lý giải thuyết phục về nguồn cội con Rồng cháu Tiên thì mọi sự trái quy luật, ngược thực tế… “bất thường” cũng đương nhiên là “bình thường”!

Cho nên, thật lòng mình bái phục lắm lắm lắm cụ nào sáng tác ra được sản phẩm khắc vào lòng dân tộc như thế.

Đó là chuyện xưa, còn chuyện nay: Hoa Sen với 4 câu ca dao ai cũng thuộc “Trong Đầm gì đẹp bằng Sen – Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng – Nhị vàng bông trắng lá xanh – Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”... không hiểu có phải là cảm hứng để người ta nghĩ đó là loài hoa tinh túy, thanh cao không?.

Nếu đúng vậy thì họ đang tôn thờ một loài hoa đẹp, nhưng gán cho nó bản chất bất nghĩa.

Vì, nhờ bùn mà nó được nuôi dưỡng để vươn lên tỏa sáng, thế mà quay ngoắt lại chửi bà mẹ đất bằng một tính từ xúc xiểm, khinh miệt: Hôi tanh!

Mà thôi, dù sao Sen giờ đây cũng được bầu chọn là Quốc hoa!

Nhưng chuyện bây giờ, khi nhan nhản trên mặt báo chí gọi sự tàn phá của loài siêu vi trùng Corona là “mùa”: Mùa dịch, Mùa COVID-19… thì thua.

Ở chỗ, nó mới xuất hiện lần đầu và chưa bao giờ chắc chắn mang tính quy luật. Ai biết năm sau nó có quay lại không mà dự báo “mùa” sớm thế?

Cũng ở chỗ, “mùa” thường được liên hệ tới sự tích cực, “mùa vàng, mùa lúa, mùa cá, mùa yêu…” chứ chẳng ai gọi “mùa si đa, mùa dịch hạch, mùa khủng bố, mùa suy thoái…”

Vậy tại sao bây giờ nhiều người sính dùng từ “mùa dịch Covid”?

Trả lời, có lẽ vì covid rơi đúng vào mùa của những công nhân chữ nghĩa vừa thích lạ lại vừa thích bắt chước nhau.

Trần Tuấn

Đại chiến Corona

Trong chưa đầy 5 tháng, COVID-19 đã xâm lược hơn 200 quốc gia, vùng lãnh thổ. Sức càn quét của đội quân siêu vi trùng này thực sự ghê gớm.

Nó vô hiệu hóa đội hình bay hàng ngàn chiếc cả chuyên cơ lẫn thường cơ của các thể chế từ dân chủ tới quân chủ. Nó dìm bẹp dí mọi dự báo về kinh tế của các tổ chức hùng hổ trên thế giới; tàn sát không thương tiếc những quy định về tự do đi lại, tự do hội họp… và truy sát đến tận cùng mọi thú vui của loài người tại công viên, rạp chiếu phim.

Từ đầu tuần trước, COVID-19 bắt đầu nhòm ngó mình. Bọn không máu này gần như ngay lập tức khiến người nổi tiếng sống tiết kiệm, mẫu mực, hòa nhã, thanh cao như Trần Tuấn phải móc hơn triệu Việt kim đại tu 3 chiếc máy tính từ đời 2007 tới 2019 phục vụ công việc biên tập online tại nhà.

Song song với màn thăm dò ấy, nó điều thám báo thâm nhập vào bầu không khí gia đình, kích động nguy cơ gây hấn giữa hai thành viên chính lên vài ngàn phần trăm, mức báo động da cam.

Cùng với hai mũi tiến công đó, COVID-19 mở mặt trận thứ 3, đánh sập hệ thống y tế gia đình. Thực sự là 2 ngày nay, đến một mẩu bông gòn nhét tai nhằm phòng chống ô nhiễm âm thanh từ vợ kêu, con khóc, xoong nồi loảng xoảng… cũng không còn.

Xa luân chiến là cách thức quân xâm lược này áp dụng vào tấn công mình tại cả ba mặt trận kinh tế, y tế, tinh thần trên. 7 ngày bị giới hạn tự do là đúng một tuần khao khát tự do của mình chiến đấu kịch kiệt với nó.

Thành chưa vỡ, sỹ chưa mất, tượng chưa què, xe chưa gãy, tốt chưa lụt và pháo vẫn còn ngòi… Đại chiến giữa Trần Tuấn chìm trong máu lửa lại vùng đứng lên với COVID bại nhân nghĩa nát cả càn khôn vẫn đang hồi kịch liệt.

Và mình vững tin sẽ thắng, dù có phải đốt cháy cả bàn cờ.

Tuấn